1. Lessen uit het buitenland.
Welke ervaringen zijn er in andere landen met strategieën om het ledental te vergroten, leden te activeren en de institutionele inbedding te versterken? Het gaat hierbij niet alleen om best practices, maar ook om leren van niet geslaagde pogingen. Belangrijk is om steeds rekenschap te geven van de invloed van de verschillende institutionele en sociaaleconomische contexten. Hierbij is ook aandacht voor de omvang en samenstelling van het ledenbestand relevant. Voor dit onderzoek zal samenwerking worden gezocht met vakbondsexperts in andere landen. Dit onderzoek is uitgevoerd door Lisa Berntsen en in oktober 2019 afgerond. Klik hier voor het onderzoeksrapport, of bekijk op deze website de pagina met wetenschappelijike publicaties.
3. Onderzoek naar de institutionele inbedding van de vakbeweging
Hoewel het inmiddels bekend is dat de vakbeweging in corporatistische landen een sterke institutionele inbedding heeft, verschilt de exacte vorm hiervan aanzienlijk tussen deze landen. In eerder onderzoek is hoofdzakelijk aandacht besteed aan de verschillende levels van institutionele inbedding, namelijk, organisatie-, sector-, en nationaal level. Het vergelijken van verschillende levels van inbedding is echter te basaal om de onderliggende complexiteit die hieraan ten grondslag ligt goed in kaart te brengen. Om een beter beeld te krijgen van de complexiteit van de systemen van institutionele inbedding is het noodzakelijk tevens aandacht te besteden aan de verschillen in vorm en uitvoering binnen eenzelfde level van inbedding. Het doel van dit onderzoek is een beter beeld te verkrijgen van de invloed van verschillende complexe systemen van institutionele inbedding op het realiseren van doelen van de vakbeweging. Voorbeelden van doelen waar hierbij aan gedacht kan worden zijn hogere lonen en minder loonongelijkheid. Om verschillen in het behalen van deze doelen te verklaren aan de hand van de institutionele inbedding zal niet alleen naar het level worden gekeken, maar ook naar verschillen in de exacte vorm en uitvoering binnen eenzelfde level. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de mogelijkheid om af te wijken van op hoger level gemaakte afspraken, of de invloed van de ondernemingsraad binnen een organisatie. Dit zal worden onderzocht door verschillende Europese landen te vergelijken met behulp van statistische analysen. De verwachting is dat het onderzoek eind 2020 volledig zal zijn afgerond.Het onderzoek wordt uitgevoerd door Eva Mommers. Eind 2020 worden de resultaten van het onderzoek verwacht.
2. Analyse en evaluatie van vakbondsactiviteiten in Nederland.
Op basis van eerder verrichte interne evaluatiestudies, beschikbare documentatie en interviews met direct betrokkenen wordt onderzocht welke campagnes en andere activiteiten meer en minder succesvol zijn geweest en welke factoren succes en falen kunnen verklaren. Dit kan er tevens toe bijdragen dat aanbevelingen worden geformuleerd t.a.v. toekomstige (interne) evaluaties van vakbondscampagnes. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door Peter van der Valk.
4. Oorzaken daling vakbondslidmaatschap en veranderingen op individueel niveau
Voor de vakbeweging zijn leden onmisbaar voor onder meer het organiseren van tegenwicht, voldoende legitimiteit en het genereren van inkomsten voor activiteiten. Schommelingen in vakbondslidmaatschap beïnvloeden de positie, rol en invloed van vakbonden—en raken daarmee de kern van de arbeidsverhoudingen. Schommelingen hebben dan ook uiteindelijk gevolgen voor onderwerpen die iedereen raken, zoals de werkgelegenheid, productiviteit en de verdeling van inkomen en welvaart. Om inzicht te verkrijgen in de daling van vakbondslidmaatschap in Nederland, worden in dit onderzoek de processen achter de daling van vakbondslidmaatschap in Nederland op individueel niveau in kaart gebracht. Hier worden verschillende datasets van een nader te bepalen langlopend survey voor gebruikt. Met statistische analyses kan worden vastgesteld in welke mate de daling van vakbondslidmaatschap in Nederland toe te schrijven is aan compositie-effecten of gedrags- of attitudeveranderingen.Het onderzoek, dat wordt uitgevoerd door Fiere Bonnerman als onderdeel van een masterthesis sociologie, start in januari en is naar verwachting half juni afgerond.
