In deze publicatie wordt onderzocht welke keuzes werkgevers maken ten aanzien van het gebruik van flexibele arbeidsrelaties en wat daarachter de drijvende krachten zijn. Het onderzoek is gebaseerd op statistische analyses van het aandeel flexibele arbeidsrelaties in het personeelsbestand van organisaties, een kritische analyse van personeelsstrategieën in populaire managementliteratuur en interviews met HR-managers.

Dit onderzoek van Eva Mommers en Paul de Beer vergelijkt verschillende systemen van collectieve arbeidsverhoudingen in verschillende landen. In welk systeem slagen vakbonden er het beste in hun doeleinden te realiseren met betrekking tot werkgelegenheid, inkomen en gelijkheid? Uit het onderzoek blijkt dat het Nederlandse poldermodel samen met Oostenrijk en Spanje een apart systeem van arbeidsverhoudingen vormt. Geen van de systemen presteert op alle doelen van de vakbeweging het beste. Het systeem waar Nederland toe behoort doet het goed als het gaat om de groei van de werkgelegenheid en de hoogte van de pensioenen, maar slecht op het aandeel vaste contracten en op de loonkloof tussen hoge en lage inkomens. 

Klik hier voor een samenvatting van het onderzoek en klik hier voor het achterliggende technische paper (in het Engels).

Dit is een korte samenvatting van het rapport 'Hoe goed werkt het poldermodel?', publicatie nr.22 van het Wetenschappelijk Bureau voor de Vakbeweging

Redactie: Rosa Kösters & Wim Eshuis (met bijdragen van Frank Pot ,Jan Verhagen en een interview met Zakaria Boufangacha). 

De publicatie belicht het ontstaan van vakbondswerk op de werkvloer in de jaren '60, de huidige relatie van vakbonden met de werkvloer en opvattingen over de toekomst van dit vakbondswerk. Daarnaast bevat de publicatie verhalen uit de praktijk van vakbondsbestuurders en kaderleden over 7 typen vakbondswerk op de werkvloer. In de publicatie bepleiten de eindredacteuren een heroverweging van de positie van de vakbond op de werkvloer.

Reacties op de publicatie: films en opinieartikelen
Films
Om het gesprek over dit onderwerp te stimuleren heeft het Wetenschappelijk Bureau, ter compensatie van een geannuleerde bijeenkomst in de Burcht, 3 films vervaardigd. In de eerste film geven de eindredacteuren een toelichting op de publicatie. In de tweede film worden drie vakbondsvertegenwoordigers (Arwen Scholten, leerkracht/FNV kaderlid; Tamar van Gelder, landelijk bestuurder van de AOb; Jolanda van de Beld, freelance journalist, tevens actief in de NVJ) geïnterviewd over de huidige relatie tussen vakbond en werkvloer. In de derde film komen dezelfde personen aan het woord over de tweede hoofdvraag.
Klik hieronder voor drie korte films  over het thema de vakbond en de werkvloer
1.Klik hier voor een korte film die een toelichting geeft op publicatie 21
2. Hoe is de huidige relatie tussen de vakbond en de werkvloer? Klik hier voor een korte film met de ervaringen van 3 mensen uit de vakbondspraktijk
3. Is meer aandacht van de vakbond voor de werkvloer nodig? Klik hier voor een korte film met de visie van 3 mensen uit de vakbondspraktijk

Paul de Beer en Peter van der Valk.

Deze publicatie doet verslag van een inventariserend onderzoek op basis van de beschikbare wetenschappelijke inzichten en evaluaties van vakbondsactiviteiten. Wat zijn de belangrijkste factoren van effectiviteit? En wat is effectiviteit? Het vele empirisch materiaal dat voor dit onderzoek is geraadpleegd, levert een aantal belangrijke en interessante inzichten op. De publicatie sluit af met aanbevelingen aan vakbonden om in de toekomst meer en systematischer aandacht te besteden aan het monitoren en evalueren van hun activiteiten. Juist in een periode waarin de positie van vakbonden onder druk staat en zij door verlies aan leden ook minder (financiële) middelen ter beschikking hebben, is het van groot belang dat vakbonden kritisch kijken naar hun eigen functioneren en mogelijkheden zoekt om in de toekomst effectiever en efficiënter te opereren. Deze publicatie beoogt hiervoor een aantal handvatten te bieden.

Als extra bijlage treft u het conceptueel raamwerk aan dat ten behoeve van deze studie is opgezet en waarnaar verwezen wordt op pagina 10 van de publicatie.

Lisa Berntsen. Vakbonden en jongeren, Belgische inspiratie voor de Nederlandse vakbeweging (2019).

Sanne van der Gaag. Als je er wat op te zeggen hebt… Individuele en collectieve arbeidsrelaties van precair werkenden in beeld (2018).

Fabian Dekker. Arbeidsmobiliteit in Nederland, probleem of oplossing? (2018). 

Charissa Freese en Ronald Dekker: Samenwerken met robots (2017)

Sjaak van der Velden: ‘Loonstrijd en loonontwikkeling in Nederland’ (2016)

Paul de Beer (red.), ‘Onzeker werk’ (2016)

Wim Eshuis (red), De toekomst van (mede) zeggenschap en corporate governance (2016)

Maria Fleischmann. Ontstaan en preventie van Burnout (2015). Zie hiernaast een interview met Maria Fleischmann over haar onderzoek naar het ontstaan en de preventie van burnout.

Klik hier voor de videopresentatie van de publicatie door Maria Fleischmann

Peter van der Valk. Cao onder druk? (2015).

Klik hier voor het "Interview met Peter van der Valk"

Wim Eshuis & Paul de Beer (red). Vakbondsonderzoek gebundeld (2015)

Wilma Roos. Van gastarbeider tot euroforens: de uitdagingen van arbeidsmigratie voor de vakbeweging (2015).

Klik hier voor het filmpje van Wilma Roos

Saskia Boumans. De waarde van werk, vakmanschap, professionaliteit en de vakbeweging (2015)

Klik hier voor het filmpje van Saskia Boumans

Wim Eshuis. Alternatieven voor schadevergoeding (en preventie) van arbeidsongevallen en beroepsziekten (2015)

Klik hier voor het filmpje van Wim Eshuis

Aldert Boonen. Vermogen maak verschil: de verdeling van vermogen en de gevolgen ervan (2015)

Klik hier voor het filmpje van Aldert Boonen

Dimphy Smeets. Werken met krimp (2014)

Klik hier voor het filmpje van Dimphy Smeets

Fabian Dekker en Paul de Beer. Flexibele arbeid, De rol van werkgevers (2014)

Caroline Rietbergen en Paul de Beer (red.). Aan tafel! Een nieuwe rol voor de sociale partners in het arbeidsmarktbeleid (2013)

Bert Ormel, Leni Beukema en Wim Engels (red.). De vakbeweging vernieuwt (2012)

Ronald Dekker, Martin Olsthoorn, onder redactie van Paul de Beer. Flexibilisering: de balans opgemaakt (2011)
(Externe subsidiënt:Stichting Instituut Gak en FNV Bondgenoten)